Γκρίζες συμβάσεις με πολύπλοκους μαθηματικούς τύπουs (της Χαράς Τζαναβάρα) - Ελευθεροτυπία

Εκτός από τα έργα στους αυτοκινητόδρομους, οι οδηγοί έχουν φορτωθεί -και μάλιστα εν αγνοία τους- και το γέμισμα των κρατικών ταμείων! Τα διόδια-φωτιά που πληρώνουμε από την άνοιξη προβλέπεται να εξασφαλίσουν έσοδα για να κατασκευαστούν όχι μόνον οι εθνικοί δρόμοι, αλλά και κάθε «ορφανό» έργο της χώρας. Ο ίδιος ο κ. Σουφλιάς ομολόγησε, κατά την πρόσφατη περιοδεία του στα εργοτάξια του αυτοκινητόδρομου Κορίνθου - Τρίπολης - Καλαμάτας, ότι με βάση τις συμβάσεις που έχει υπογράψει τα έσοδα εισπράττονται από εργολάβους και κράτος, με το τελευταίο να καρπώνεται και τον αναλογούντα ΦΠΑ, που αντιπροσωπεύει το 19% του αντιτόμου. Θα γεμίσουν τα κρατικά ταμεία! Για τους κατασκευαστές του εθνικού δικτύου ήταν γνωστό, αφού προβλέπεται από τις συμβάσεις που υπέγραψαν με το υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ. Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ δήλωσε πως το σημερινό καθεστώς των διοδίων θα συνεχιστεί τα επόμενα 5-6 χρόνια και στη συνέχεια θα ληφθούν αποφάσεις για το τι θα κάνει το Δημόσιο με τα έσοδά του που προβλέπονται από τις συμβάσεις, αφήνοντας να εννοηθεί πως αν δεν υπάρχουν ανάγκες για νέα έργα μπορεί και να σταματήσει αυτή η ιδιότυπη φορολογία των οδηγών. Υποστήριξε ότι ο προϋπολογισμός δεν διαθέτει πόρους για τέτοιου είδους έργα και επομένως η συμμετοχή του Δημοσίου στο κόστος των έργων είναι περιορισμένη. Τα διόδια φαίνεται ότι είναι η γκρίζα ζώνη των συμβάσεων, με πολύπλοκους μαθηματικούς τύπους που στο μεγαλύτερο μέρος τους δεν έχουν αποκρυπτογραφηθεί. Είναι σαφές ότι ο χρόνος παραχώρησης της εκμετάλλευσης στους κατασκευαστές των πέντε αυτοκινητόδρομων ορίζεται σε 30 χρόνια, με το Δημόσιο όμως να εισπράττει πολύ νωρίτερα ένα μέρος των εσόδων, που φτάνει έως και το 92%! Μάλιστα, η καταβολή μέρους των εσόδων στο κράτος αρχίζει έως και δύο χρόνια από την έναρξη παραχώρησης. Είναι φανερό ότι τα έργα αποπληρώνονται πολύ πιο γρήγορα από την 30ετία, ενώ είναι άγνωστο γιατί το Δημόσιο επέλεξε να παρατείνει τον χρόνο παραχώρησης με τη μορφή της συνεκμετάλλευσης. Εντελώς διαφορετικό είναι το μοντέλο της σύμβασης για την Αττική οδό. Η παραχώρηση γίνεται για 18 χρόνια, ορίζεται όμως ότι το έργο θα περιέλθει νωρίτερα στο Δημόσιο αν ο ανάδοχος πετύχει απόδοση 11,2% επί των ιδίων κεφαλαίων. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο χρόνος έχει ήδη μειωθεί κατά 3 χρόνια και γι' αυτό ο ανάδοχος δεν πολυσκοτίζεται για αυξήσεις στα διόδια. Ηδη ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ έχει ανακοινώσει ότι μελετά την αξιοποίηση των μελλοντικών εσόδων από την Αττική οδό, που ή θα λειτουργήσει με ευθύνη του κράτους ή θα επαναδημοπρατηθεί, που είναι και το πιο πιθανό σενάριο. Καθοριστικό στοιχείο στις επιλογές του κ. Σουφλιά φαίνεται πως είναι η στενότητα των διαθέσιμων κονδυλίων από τον προϋπολογισμό, που έχει αυξήσει το δανειακό σκέλος, εκτινάσσοντάς το στο 55% του προϋπολογισμού. Αυτό όμως σημαίνει ότι οι τράπεζες έχουν κυρίαρχο ρόλο στο έργο, και αυτό είναι πιθανό να δημιουργήσει προβλήματα σε περιόδους παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, όπως αυτή που ήδη ζούμε. * Στο τμήμα Μαλιακός - Κλειδί το Δημόσιο υπολογίζεται ότι θα είναι... μισακάτορας με τον εργολάβο. Με βάση τη σύμβαση, η είσπραξη θα ξεκινήσει τον Απρίλιο του 2010 με ποσοστό λίγο πάνω από το 50%, που σταδιακά αυξάνεται για να φτάσει στο τέλος της 30ετίας στο 82%. Αυτό σημαίνει ότι κατά μέσο όρο τα έσοδα του Δημοσίου θα είναι της τάξης του 50%. * Στην Ιόνια οδό, που είναι και η πρώτη σύμβαση που κατατέθηκε στη Βουλή, η ανάδοχος κοινοπραξία αναλαμβάνει την είσπραξη των διοδίων στους χρυσοφόρους σταθμούς από τη Μεταμόρφωση Αττικής ώς τη Σκάρφεια Φθιώτιδας με αντάλλαγμα να κατασκευάσει το δρόμο Αντιρρίου - Ιωαννίνων και το τμήμα Σχηματάρι - Χαλκίδα. Να σημειωθεί ότι στην πρώτη περίπτωση με δημόσιους πόρους έχουν κατασκευαστεί οι παρακάμψεις Φιλιππιάδας και ενός μέρους του Αγρινίου, ενώ βρίσκονται υπό κατασκευή το υπόλοιπο του Αγρινίου και της Αρτας. Αλλα έργα δεν έχουν ξεκινήσει και υπάρχουν υποσχέσεις για τον Νοέμβριο, ενώ ο ανάδοχος εισπράττει αυξημένα διόδια από τις αρχές του χρόνου. Μάλιστα, από τον ερχόμενο Αύγουστο ή το αργότερο ώς τα τέλη του 2009, θα έρθει και νέα αύξηση διοδίων, αφού το Δημόσιο θα αρχίσει να εισπράττει το 60% των εσόδων! Σταδιακά ώς το τέλος της τριακονταετίας θα φτάσει το 85%. * Αθηνών - Κορίνθου - Πατρών Στην περίπτωση της επίσης χρυσοφόρου εθνικής, η είσπραξη για το Δημόσιο θα ξεκινήσει με βάση τη σύμβαση το 2021, οπότε θα αντιπροσωπεύει το 65% των εσόδων για να φτάσει το 92% το 2038. * Ε-65 Διαφορετική η εικόνα στην περίπτωση του Ε-65, του νέου αυτοκινητόδρομου που θα ξεκινά λίγο έξω από τη Λαμία και μέσω της δυτικής Θεσσαλίας θα συναντά την Εγνατία στο ύψος της Παναγιάς Γρεβενών. Το κόστος ανέρχεται σε 1,6 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 500 εκατ. θα είναι η κρατική συμμετοχή. Ωστόσο, η σύμβαση προβλέπει ότι σε περίπτωση που ο νέος δρόμος δεν θα έχει ικανοποιητική κυκλοφορία οι κατασκευαστές θα λάβουν και επιδότηση διοδίων που μπορεί να φτάσει το 1,54 δισ. ευρώ ώς το 2033. Προς το παρόν υπάρχουν μόνον καθυστερήσεις, αφού ο ανάδοχος θα εισπράττει τα έσοδα από δύο σταθμούς διοδίων που θα λειτουργήσουν στο «πέταλο» του Μαλιακού. Ο πρώτος κοντά στις Θερμοπύλες ορίζεται να ενεργοποιηθεί στα τέλη του χρόνου, αλλά τα έργα αναμένεται να παραδοθούν από το Δημόσιο τον ερχόμενο Αύγουστο. Το υπόλοιπο τμήμα θα ετοιμαστεί σε μια διετία, οπότε και θα δημιουργηθεί σταθμός στον Μώλο.